به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از پایگاه علوم انسانی طلیعه، آیت الله محمود رجبی، قائم مقام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در پاسخ به این سوال که دو دیدگاه در حوزه تمدن سازی و تاسیس تمدن وجود دارد دیدگاهی که تمدن ها و انقلاب ها را خروجی طبیعی و اتفاقی روند تاریخ می داند و تمدن سازی را امری تصادفی می انگارد و دیدگاهی که تمدن سازی را محصول برنامه ریزی و طراحی متدیک و روشمند نظریه های معطوف به تولید تمدن می داند، نظر شما در این خصوص چیست، اظهار کرد: به یک معنای هیچ چیزی و هیچ امری در جهان اتفاقی و تصادفی به وقوع نمی پیوندد.
وی با بیان این که هر پدیده ای علل و عوامل و اسباب خاص خودش را دارد، ادامه داد: اما این که درباره تمدن مطابق با دیدگاه و نظری خاص گفته می شود اتفاقی است نه تاسیسی، این بیان و گفتار مردود و باطل است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تاکید بر این که بدون شک تمدن سازی مبتنی بر تنظیم علل و اسبابی است که آن ها را بشر برنامه ریزی می کند و آگاهانه اقدام نسبت تحقق آن ها کرده و سپس نتیجه گیری می کند، بیان کرد: ما هر تمدنی را که در گذشته و حال وجود داشته و دارد را بررسی و علت یابی می کنیم، به روشنی به این نتیجه می رسیم که تمدن ها دارای ریشه های معلوم و مشخصی هستند که توسط انسان ها برنامه ریزی شده اند.
وی اضافه کرد: بنابراین اگر بر اساس یک مبنای فلسفی و تاریخی تمدن ها را بررسی کنیم، به بطلان نظریه اتفاقی و تصادفی بودن شکل گیری تمدن ها پی خواهیم برد؛ ضمن این که طبق آیات قرآن کریم و روایات دینی و فرهنگ دینی، این قبیل رخدادها نه تنها تصادفی نیست، بلکه قرآن به صورت مکرر در این باره تذکر می دهد.
آیت الله رجبی با اشاره به این که در این راستا قرآن کریم توصیه می کند از تمدن و سرگذشت دیگران درس عبرت بگیرید، ابراز کرد: در واقع این کتاب آسمانی به ما سفارش می کند چگونه تمدن مطلوب را رقم برنیم که در این زمینه سیر در ارض (زمین) و جوامع را به انسان ها توصیه می کند و این رویکرد دلالت بر این که دارد که افراد بیاندیشند تمدن هایی که به وجود آمدند، به چه صورت و بر اساس چه برنامه ریزی های بشری شکل گرفته و تاسیس شده اند و در بررسی های خود متوجه شود که دلایل پیدایش یا افول و سقوط یک تمدن چه بوده تا بر اساس آن تمدنی را بیافرینند یا اگر تمدن مطلوب موجود است، از آن حفاظت و پایداری کنند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه سخنان خود به آیاتی از قرآن کریم در این‌باره اشاره کرد و افزود: آیه ۱۱ سوره رعد می فرماید: إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلاَ مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ؛ در حقیقتخدا حال قومى را تغییر نمى دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند و چون خدا براى قومى آسیبى بخواهد هیچ برگشتى براى آن نیست و غیر از او حمایتگرى براى آنان نخواهد بود.
به گفته وی دسته ای از آیات قرآن در خصوص تمدن، به دستاوردهای علمی و تکنولوژی بشر در هر مقطع تاریخی اشاره کرده و بیان می کند این انسان ها هستند که تمدن ها را می سازند و همچنین با استفاده از آن چه در جهانِ انسانی وجود دارد، دست به چنین ساختی می‌زند و با بهره گیری از آن ها برنامه ریزی و تنظیم دقیق انجام می دهد و برای تحقق و شناسایی راهکارهای عملی، بررسی هایی را می کند تا به تمدن مورد نظر خود برسد و آن را محقق کند.
آیت الله رجبی در ادامه سخنانش خاطر نشان کرد: انسان ها در ساخت و پیدایش تمدن ها نقش مهمی دارند و با عوامل خودآگاهانه چنین اقدامی می کنند که این امر هم از نظر دینی و هم از نظر فلسفی و تجربی قابل اثبات است.
وی تاکید کرد: در حقیقت مطابق با آیات قرآن که نمونه ای از آن ذکر شد، تا مردم آن باورها و ارزش های خود را تغییر ندهند، تحولی نیز ایجاد نمی شود و تمدنی از بین نمی رود یا به وجود نمی آید اما اگر انسان ها هیچ اقدامی انجام ندهند، چنین تحولی نیز هرگز رخ نخواهد داد حتی از منظر قرآن، تحول مطلوب، تحولی است که بر اساس ارزش ها و آرمان ها انسانی که ادیان آن ها را برای بشر آورده اند، صورت می گیرد اما در کل چه تمدن های الحادی و چه تمدن های غیر الحادی، معلول برنامه ریزی و تلاش درونی و برونی انسان هاست.
قائم مقام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در ادامه با اشاره به ملزومات ساخت تمدن به ویژه تمدن نوین اسلامی توضیح داد: اگر قرار باشد در جامعه ای که اسلامی نیست، تمدن اسلامی به وجود آید، انقلاب نخستین مرحله و اتفاقی است که باید در آن رخ دهد همان طور که در جامعه ما انقلاب معرفتی و سپس سیاسی و اجتماعی رخ داد و نظامی که مسموم بود، برچیده شد و آن نظامی که متناسب با فرهنگی که انقلاب بر اساس آن صورت گرفت، یعنی نظام جمهوری اسلامی ایران به وجود آمد.
وی ادامه داد: مرحله سوم نیز تشکیل امت اسلامی یا امت مطلوب است که جامعه در کل با آن فرهنگ جدید که انقلاب است، ساخته یا بازسازی شود به تعبیر دیگر فرهنگ دینی در انسان ها و عرصه اجتماع نهادینه شود و این به معنای تشکیل امت اسلامی در جامعه ما است که اگر این اتفاق رخ داد، مصداق همان آیه یاد شده خواهیم شد که در حقیقت تحول صورت می گیرد و زمینه برای تحقق تمدن اسلامی فراهم می شود.
قائم مقام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) اذعان کرد: چنین امتی که از دورن متحول شده و فرهنگ دینی در عمق جان آن رسوخ و نفوذ کرده باشد، با برنامه ریزی و تلاش می تواند تمدنی نوین بیافریند.
وی با بیان اینکه این مسیری است که باید برای تحقق تمدن نوین اسلامی طی شود، یادآور شد: ما هم اکنون در مرحله تشکیل امت اسلامی و پدید آوردن آن هستیم که کار فرهنگی و فکری در این رابطه بسیار ضروری است به همین دلیل دشمن نیز برای این که ساخت تمدن نوین رخ ندهد، بر استیلای فرهنگی سرمایه گذاری کرده و دست به تهاجم فرهنگی، ناتوی فرهنگی، تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و … می زند تا بتواند نفوذ فرهنگی در جامعه داشته باشد.
آیت الله رجبی این تلاش دشمن را مبنی بر احساس خطر او از ساخت تمدن نوین اسلامی دانست و گفت: همه این ها نشان می دهد، جامعه ما در حال حرکت به سوی ساخت تمدن است و دشمن نیز برای جلوگیری از این اتفاق، نفوذ فرهنگی را محور فعالیت های خود قرار داده تا از نهادین شدن فرهنگ دینی در عمق جامعه مانعت به عمل آورد یا فرهنگ بدلی خود را القا کرده و جامعه را تحت تاثیر فرهنگ الحادی خود قرار دهد.
قائم مقام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در پایان سخنان خود تاکید کرد: امروز نیروهای وفادار به انقلاب و نظام در سطوح مختلف وظیفه ای سنگین بر دوش دارند که باید نظام فکری دینی را در همه اقشار گوناگون جامعه به ویژه قشر جوان نهادینه کنند و نظام تفکر اگر در عمق جان جوان ما بنشیند، به طور حتم در فاصله کوتاهی می توان برای ساخت تمدن نوین اسلامی زمینه را فراهم، و پس از آن این تمدن را به دیگر کشورها صادر کرد.
نظر شما